İlk müslüman Türk hükümdar.
Satuk Buğra Han, Hicrî 309 yılında doğmuştur. 920-958 yılları arasında Karahanlılar'ın Hükümdarı olan Satuk Buğra Ham 932 yılında İslamiyeti kabul ederek Karahanlıların ilk Müslüman Türk Hakanı olarak Türk topluluğunun toplu halde İslama geçmesine yol açmıştır. Babası Bezir Han'ın ölmesi üzerine amcası ve üvey babası Oğulcak Kadır Han'ın yanında büyüdü.
Satuk Buğra Han on iki yaşına geldiğinde Samani Devleti şehzadeleri arasında anlaşmazlık çıktı. Bunlardan Nasır bin Ahmed, Oğulcak Kadır Han'ın ülkesine sığındı. Kendisine sığınan şehzadeye iyi davranan ve onu yanına alan Oğulcak Kadır Han Nasır bin Ahmed'a Aruç vilayetinin yönetimini verdi. Nasır bin Ahmed'in gayretleriyle Aruç bir ticaret merkezi haline geldi. Satuk Buğra Han Aruç'a yaptığı ziyaretler sırasında Nasır bin Ahmed ile tanışır ve ondan İslamiyeti öğrenir. Müslüman olduktan sonra Abdülkerim adını alarak Abdulkerim Satuk Buğra Han adını aldı.
Yirmi beş yaşına geldiğinde amcasına müslüman olduğunu söyledi, amcası buna karşı çıkınca ikili arasınaki anlaşmazlık daha büyük bir hal alarak ikili arasındaki Fergana Savaşı'na dönüştü. İlk olarak Atbaşı kalesini zaptetti ardından üç bin kişilik bir orduyla Kaşgar üzerine yürüyüp fethetti. Amcası Oğulcak Kadır Hanı öldürdü. Ülkede hakimiyeti sağlayıp Türk ülkelerinde İslamiyeti hızla yaydı. Bu seferin ardından yaptığı seferlerde Yağma, Çiğil, Oğuz boylarının yerleşmiş bulunduğu Türkistan şehirlerini birer birer ele geçirdi. Doğu vilayetlerini yöneten Büyük Kağan Bazır Arslan Han Çinliler'den destek alarak 924 yılında Satuk Buğra Han'a savaş açtı. Satuk Buğra Han Müslümanların yardım ve desteğiyle, Balasagun Savaşı'nı yaptı ve galip geldi.
31 yıl hüküm süren Satuk Buğra Han hoş görüsü ve devleti yönetiş şekliyle bir çok kişinin müslüman olmasını sağlamıştır. Saltanatının sonuna doğru, Satuk Buğra Han, Xıtay sınırına bir sefer yapar ve Turfan'a kadar bütün ülkenin tamamına İslamiyeti yayar. Sefer sırasında hastalanan Satul Buğra Han Kaşgar'a geri getirilir ve burada bir yıl boyunca hasta yatar sonunda vefat eder. Satuk Buğra Han'ın yaşamını bitirdiği son gün, Hicrî 344 Milâdi 955'tir. Satuk Buğra Han'ın dört oğlu ve üçte kızı bulunmaktadır babalarının vefatının ardından Hasan Buğra Sultan Han, "Padişah Gazi" ünvanını alıp Kaşgar'da babasının yerine geçmiştir.
0 yorum:
Yorum Gönder